Dit was het Nationaal Congres Autonomous Systems

Drachten, 2 april 2025 – Volle zalen, bruisende gesprekken en technologie in actie: het eerste Nationaal Congres Autonome Systemen (NCAS) bracht ruim 400 professionals samen in Drachten. Experts uit bedrijfsleven, overheid, onderwijs en wetenschap kwamen bijeen met één gedeelde ambitie: de toekomst van autonome systemen versneld werkelijkheid maken. Wat ooit sciencefiction leek, is vandaag al in werking en dat werd op deze dag zichtbaar.

Autonome bussen, drones voor inspectie, landbouwrobots en zelflerende fabriekslijnen – tijdens het congres bleek overduidelijk dat autonome technologie al volop in ontwikkeling én in gebruik is. Het programma liet zien hoe ver Nederland is in deze transitie, met sprekers en demonstraties vanuit drie perspectieven: Business, Science en Society.

"We hebben met z'n allen 'autonome systemen' hoog op de prioriteitenlijst van de (hightech) industrie weten te zetten en van iedereen die zich aan de vraagkant bezig houd met het oplossen van lastige kwesties." - Hans Praat, organisator.

Al voor de inloop, begon de dag met een inspirerend startup ontbijt, waar een selecte groep jonge bedrijven en gevestigde spelers elkaar ontmoetten. In een informele setting deelden ondernemers hun visie en uitdagingen op het gebied van autonome toepassingen. Van innovatieve sensortechnologie tot AI-gedreven robotica: het enthousiasme en de bereidheid tot samenwerking waren voelbaar. Dit onderdeel legde de basis voor nieuwe connecties en concrete vervolggesprekken later op de dag. Aangezien keynote spreker Aaron Saunders ook deelnam aan dit ontbijt, was het een mooie kans voor Nederlandse startups om in gesprek te komen en visie te delen.

Het congres begon met het welkom van Hans Praat, Joost Krebbekx, Jacquelien Scherpen (RUG) en burgemeester Fred Veenstra, die ieder vanuit hun eigen perspectief het belang van samenwerking en innovatie benadrukten. Hun woorden vormden de opmaat voor een dag waarin technologie, onderzoek en maatschappij samenkwamen.

Met deze woorden gaf Monika Hoekstra (NXTGEN Hightech) het startschot van het congres. In haar openingslezing benadrukte ze het belang van durven dromen, maar óók investeren in sleuteltechnologieën zoals Smart Factories en Smart Supply Chains. Deze vormen de ruggengraat van toekomstige autonome systemen.

Aansluitend startten de drie programmalijnen: Business, Science en Society.

In de business-track stond de vraag centraal: hoe brengen we innovatieve ideeën naar de praktijk? Met sprekende voorbeelden uit landbouw, staal, circulair, logistiek en maritieme sectoren werd duidelijk hoe autonoom opererende systemen nu al waarde toevoegen:

Daarnaast werden twee nieuwe EDIH NN-clusters gepresenteerd, gericht op autonoom groenbeheer en materials handling — concrete stappen richting grootschalige toepassing.

De science-track bood een kijkje in de motor achter technologische vooruitgang. Onderzoekers van onder andere RUG, TNO en TU Delft deelden hun werk aan de fundamenten van autonome technologie:

"Our baby, the first National Congress on Autonomous Systems, has grown beyond our wildest expectations!" - Paris Avgeriou, organisatie.

Wat betekent autonomie voor de samenleving? Die vraag stond centraal in de society-track, waar onderwerpen als digitale soevereiniteit, ethiek en werkgelegenheid de boventoon voerden. Experts discussieerden over:

De aankondiging van het ELSA-lab (Ethical, Legal & Societal Aspects) voor de technische industrie onderstreepte de groeiende aandacht voor verantwoorde autonomie.

“Trots dat ik mocht bijdragen aan de society track. Mooi dat het ELSA-lab voor de technische industrie eraan komt!” – Mirjam, spreker society-track.

Een absoluut hoogtepunt was de keynote van Aaron Saunders (CTO Boston Dynamics). In een meeslepend betoog liet hij zien hoe humanoïde robots steeds beter integreren in door mensen ontworpen omgevingen:

“Wij mensen hebben de wereld om ons heen ontworpen. Totdat we die wereld veranderen, is de snelste weg om robots in te passen… ze zoveel mogelijk op ons te laten lijken.”

Zijn presentatie gaf een intrigerende inkijk in de toekomst van samenwerking tussen mens en machine.

Wie technologie liever met eigen ogen zag, kwam aan zijn trekken op het demonstratieplein. Hier draaide het om zien is geloven: live demo’s van fabrieksautomatisering, precisielandbouw en autonome logistiek.

De levendigheid van het plein weerspiegelde de praktische toepasbaarheid van de besproken concepten.

Thom Verwater van Batenburg Industrial Automation maakte indruk met zijn verhaal over autonome tomatenplukkers en slimme onkruidbestrijding. Met de lancering van twee nieuwe EDIH NN-clusters gaf hij bovendien een blik op de toekomst van duurzame landbouw.

Op LinkedIn en andere kanalen stroomden reacties binnen. De rode draad? Verwondering, inspiratie en waardering:

Volgens burgemeester Fred Veenstra is de keuze voor Drachten als congreslocatie geen toeval:

"Trots dat Drachten dit toonaangevende congres mocht hosten. Het bevestigt onze positie als innovatieve maakstad in Noord-Nederland."

Met partners als AI-hub Noord-Nederland, het Innovatiecluster Drachten en RUG liet de regio zien dat het niet alleen technologie ontwikkelt, maar ook samenwerking stimuleert tussen overheid, onderwijs en industrie.

Een krachtig voorbeeld daarvan is de aangekondigde oprichting van INFINITECH, een nieuw centrum voor autonome systemen in Noord-Nederland.

Wat begon als een ambitieus idee, is uitgegroeid tot een nationaal ijkpunt voor autonome systemen. Het congres zette niet alleen technologische innovatie op de kaart, maar onderstreepte vooral het belang van samenwerking, maatschappelijke impact en visie.

Voor EDIH NN is het helder: dit smaakt naar meer. Nederland staat aan de vooravond van een nieuwe fase in autonomie — en het fundament is gelegd in Drachten.