AI brengt innovatie in scheepvaart: De menselijke factor centraal

Tijdens de Digitale Weken in Leer vond op 24 september 2024 een workshop plaats over de rol van kunstmatige intelligentie (AI) in de scheepvaart. Onder de titel "Kunstmatige intelligentie voor navigatie en routeplanning in de scheepvaart - de menselijke factor", verkenden experts de kansen en uitdagingen die AI biedt, met speciale aandacht voor de interactie tussen mens en machine.

De workshop, georganiseerd als onderdeel van het INTERREG-project Ferry Go!, belichtte de mogelijkheden die AI biedt om scheepvaartprocessen efficiënter en veiliger te maken. AI-technologie, die al succesvol wordt ingezet in autonome voertuigen op land, biedt ook veelbelovende toepassingen voor de scheepvaart. Daarnaast werd tijdens de workshop het probleem van "alarmmoeheid" besproken. Dit ontstaat doordat kapiteins tegenwoordig te maken krijgen met een overweldigende toename van alarmen van 175% in de afgelopen jaren, waardoor de effectiviteit van alarmen afneemt. AI kan deze stroom informatie beheren en filteren, zodat alleen de meest cruciale meldingen worden doorgegeven.

Hoewel AI enorme kansen biedt, benadrukten de sprekers ook de noodzaak van intensieve training voor de bemanning. AI is geen vervanging voor mensen, maar een ondersteunende technologie die helpt bij complexe processen. Dit betekent dat het personeel nieuwe vaardigheden moet leren om optimaal te kunnen werken met autonome systemen. Daarnaast is het belangrijk dat ook passagiers worden geïnformeerd over de voordelen van deze innovatieve technologieën.

“De deelnemers aan de discussie waren het erover eens dat varen zonder bemanning nog heel ver weg is en wellicht nooit een optie. Maar ze constateerden ook dat de maritieme sector niet om de ontwikkeling van AI heen kan. Door deze in te zetten als hulpmiddel om veiliger, efficiënter en duurzamer te varen, wennen mensen aan het idee van de machine die het denkwerk voor hen doet. Dus wie weet waar we over 20 jaar staan met autonoom varen.” aldus Marianne Jager van EDIH NN.

Tijdens de workshop werden ook praktijkvoorbeelden gepresenteerd, zoals autonome testboten voor afvalinzameling en passagiersvervoer, en het gebruik van AI voor het onderhoud van waterwegen. Deze toepassingen zijn niet alleen veelbelovend voor de scheepvaart in de Waddenzee, maar kunnen in de toekomst ook wereldwijd worden ingezet.

Het project Ferry Go! blijft zich richten op het testen en ontwikkelen van (semi-)autonome veerboten in de Duits-Nederlandse Waddenzee. Dit project, mede mogelijk gemaakt door het Interreg VI A-programma Duitsland-Nederland, zal in de komende jaren bijdragen aan de verduurzaming en veiligheid van de scheepvaart in dit unieke gebied. De samenwerkingspartner bij de organisatie van het evenement was het initiatief EDIH NN (European Digital Innovation Hub Noord Nederland).EDIH NN werkt aan de ontwikkeling van autonome systemen in de maakindustrie in het noorden van Nederland.

Fotografie: Jürgen Bambrowicz